الف ـ جانباز: ايثارگراني كه در جريان تكوين و شكوفايي انقلاب اسلامي و حفظ و حراست از دستاوردهاي ارزشمند آن از تعرض و تجاوز عوامل داخلي و خارجي و يا هر گونه حوادث مستقيم ناشي از آنها به اختلالات و نقصانهاي عارضي جسمي و رواني دچار شده يا بشوند و در نتيجه در روند زندگي فردي و اجتماعي با محدوديت‌هاي مواجه شوند كه شامل افراد زير خواهند بود:
1ـ كاركنان نيروهاي مسلح (سپاه، ارتش و نيروي انتظامي) اعم از پايور پيماني، بسيجي، وظيفه، خريد خدمت، اعضاي هيئت علمي و قراردادي.
2ـ نيروهايي كه توسط وزارت جهاد سازندگي به مناطق جنگي اعزام شده‌اند.
3ـ ساير افرادي كه مشمول بندهاي «1» و «2» نمي‌باشند.
ب ـ درصد جانبازي: ميزان آسيب‌ديدگي يا ناتواني جسمي و رواني جانباز كه توسط كميسيون پزشكي تخصصي بنياد شهيد و امور ايثارگران يا شوراهاي پزشكي نيروهاي مسلح و براساس مفاد جداول پيوست اين آيين‌نامه كه تأييد شده به مهر پيوست تصويب‌نامه هيئت‌وزيران است بر حسب در صد تعيين و در صورت لزوم، اصلاح مي‌شود.
ب ـ بنياد: بنياد شهيد و امور ايثارگران.
ت ـ نيروهاي مسلح: سازمان‌هاي نظامي و انتظامي شامل ستاد كل نيروهاي مسلح، ارتش جمهوري اسلامي ايران، سپاه پاسداران انقلاب اسلامي، وزارت دفاع و پشتيباني نيروهاي مسلح و نيروهاي انتظامي جمهوري اسلامي ايران و سازمان‌هاي تابع و وابسته به آنها.
ث ـ كاركنان نيروهاي مسلح: كساني كه مشمول قوانين و مقررات استخدامي نيروهاي مسلح مي‌باشند كساني كه در مأموريت و يا همكاري با نيروهاي مسلح مجروح مي‌گردند، با آنان براساس احكام اين آيين‌نامه رفتار خواهد شد.
ماده 2ـ تمام درصدهاي نهايي كمتر از پنج درصد، معادل پنج درصد محسوب مي‌گردد.
ماده 3ـ شرايط احراز جانبازي به شرح زير تعيين مي‌شود:
1ـ داشتن صورت سانحه معتبر از يگان مربوط مبني بر مجروحيت يا مصدوميت فرد در منطقه حادثه، شامل مشخصات فردي، نوع حادثه، محل و انواع جراحت و زمان مجروحيت (طبق فرم مشخص و واحد).
2ـ وجود مدارك درماني معتبر همزمان با وقوع حادثه منجر به مجروميت.
تبصره 1ـ فرم صورت سانحه، موضوع بند «1» ظرف يك ماه بعد از ابلاغ اين آيين‌نامه با هماهنگي بنياد توسط ستاد كل نيروهاي مسلح ابلاغ مي‌گردد.
تبصره 2ـ در صورت عدم وجود مدرك معتبر همزمان، ارايه مدرك، معتبر غيرهمزمان كه حاكي از مجروحيت يا مصدوميت افراد باشد با تأييد پزشكان معتمد بنياد يا نيروهاي مسلح قابل قبول مي‌باشد.
تبصره 3ـ فرم‌هاي صورت سانحه يا گواهي‌هاي مجروحيت تأييد شده از سوي مراجع ذيصلاح و نيروهاي مسلح كه براي افراد آسيب‌ديده قبل از ابلاغ اين آيين‌نامه صادر شده است همچنان به عنوان مدرك معتبر شناخته مي‌شود.
ماده 4ـ شرايط احراز ضايعات اعصاب و روان به شرح زير تعيين مي‌شود:
1ـ ارائه صورت سانحه، گواهي مجروحيت اعصاب و روان (موج انفجار) همزمان با مجروحيت توسط يگان مربوط.
2ـ ارائه آمار و مدارك معتبر همزمان با مجروحيت اعصاب و روان توسط ستاد كل نيروهاي مسلح.
3ـ در خصوص افراد فاقد صورت سانحه يا مدارك همزمان، ارائه مدرك پزشكي مبني بر درمان ضايعات اعصاب و روان حداكثر تا دو سال پس از حادثه در جبهه يا مناطق عملياتي.
4ـ در خصوص مجروحيت مناطق غيرعملياتي و غيرنظامي، از كارافتادگي اعصاب و روان فقط در صورتي احراز مي‌گردد كه همزمان با مجروحيت جسمي متوسط يا شديد باشد.
تبصره ـ ستاد كل نيروهاي مسلح مكلف است ظرف شش ماه پس از ابلاغ اين آيين‌نامه، ضوابط و شاخص‌هاي تعيين آسيب‌هاي اعصاب و روان و اختلالات شنوايي ناشي از جنگ يا مأموريت‌هاي رزمي را تهيه و ابلاغ نمايد. پس از ابلاغ مذكور تعيين در صد جانبازي در شوراها يا كميسيون‌هاي پزشكي مربوط مطابق ضوابط ياد شده خواهد بود.
ماده 5ـ شرايط احراز مجروحيت شيميايي به شرح زير تعيين مي‌شود:
1ـ گواهي حضور در مناطق و مكان‌هاي آلوده يا گواهي مجروحيت.
2ـ تأييد از طريق روشهاي كلينيكي و پاراكلينيكي لازم.
ماده 6ـ احراز مجدد مجروحيت براي جانبازاني كه تا قبل از ابلاغ اين آيين‌نامه، مجروحيت و جانبازي آنان محرز گرديده است، نياز نمي‌باشد، مگر مواردي كه حسب تقاضاي مراجع قانوني نياز به بررسي مجدد داشته باشد.
ماده 7ـ احراز مجروحيت جانبازي كاركنان نيروهاي مسلح بر عهده كميسيون‌هاي مربوط در قوانين و مقررات نيروهاي مسلح و احراز مجروحيت جانبازي بسيجيان بر عهده سپاه پاسداران انقلاب اسلامي و احراز مجروحيت ساير افراد بر عهده بنياد مي‌باشد.
ماده 8ـ در صورت اختلاف‌نظر بين بنياد و نيروهاي مسلح در تعيين احراز جانبازي، مراتب در كميسيون مشترك طبق گردشكار شماره 5173 مورخ 11/11/1369 ستاد كل نيروهاي مسلح بررسي و تعيين تكليف نهايي مي‌گردد.
ماده 9ـ كميسيون پزشكي تخصصي بنياد و كميسيون يا شوراهاي پزشكي نيروهاي مسلح به عنوان مراجع قانوني مكلفند جانبازان كشوري و لشكري را برابر درخواست آنان حسب مورد براساس اين آيين‌نامه براي بار اول تعيين درصد نمايند و در مراحل بعد طبق مفاد ماده (6) اقدام خواهد شد.
ماده 10ـ در صورتي كه با اعمال اين آيين‌نامه، درصد جانبازي فردي كاهش يابد، در صد قبلي وي به قوت خود باقي خواهد ماند.
ماده 11ـ ملاك در صد جانبازي توسط شوراي پزشكي براساس تعيين درصد از كارافتادگي موضوع جداول پيوست اين آيين‌نامه كه تأييد شده به مهر پيوست تصويب‌نامه هيئت وزيران است، تعيين مي‌شود.
ماده 12ـ كميسيون‌ها و يا شوراهاي پزشكي بنياد و نيروهاي مسلح مي‌توانند براساس نياز نسبت به تشكيل كميسيون‌هاي پزشكي مشورتي اقدام نمايند. نظريه اين كميسيون‌ها پس از تأييد در كميسيون‌ها يا شوراهاي عالي ملاك عمل مي‌باشد.
ماده 13ـ به تمام ضايعات درصورت عدم تثبيت و احتمال بهبودي در طول مدت دو سال اوليه بعد از مجروحيت در صد موقت داده مي‌شود و بعد از مدت ياد شده در هر حال درصد دائمي به جانباز تعلق مي‌گيرد و در مدت مذكور از مزايا و تسهيلات مربوط برخوردار مي‌شوند.
ماده 14ـ در نيروهاي مسلح ملاك ارشديت و اخذ سنوات جانبازي، صرفاً براساس درصد دائمي خواهد بود.
ماده 15ـ خدمات و تسهيلاتي كه فقط يك بار در طول عمر به جانبازان تعلق مي‌گيرد، صرفاً براساس درصد دائمي خواهد بود.
ماده 16ـ به عوارض جانبي مستقيم و ثانويه ناشي از مجروحيت طبق اين آيين‌نامه، درصد از كارافتادگي تعلق مي‌گيرد.
ماده 17ـ در صورت اعتراض فرد نسبت به عدم احراز جانبازي و يا اعتراض جانباز به درصد تعيين شده توسط كميسيون يا شوراهاي پزشكي، حسب مورد طبق قوانين و مقررات مربوط در نيروهاي مسلح و بنياد رسيدگي خواهد شد.
ماده 18ـ در صورت اعلام نظر يا صدور رأي توسط مراجع قانوني مبني بر تخلف در سير مراحل رسيدگي و تعيين احراز يا درصد از كارافتادگي، موضوع در شوراي تجديدنظر قابل رسيدگي خواهد بود.
ماده 19ـ جهت تعيين درصد جانبازي از دو معيار آسيب (Impairment) و ناتواني (Disability) استفاده مي‌شود. كدهايي كه با حرف (D) در قسمت تخصصي آيين‌نامه مشخص شده‌اند، مربوط به ناتواني و كدهايي كه با حرف (I) مشخص شده‌اند، مربوط به آسيب مي‌باشد.
تبصره 1ـ در تعيين درصد جانبازي، اصل بر ايجاد ناتواني ايجاد شده توسط تروما است و در صورتي كه يك تروما باعث ناتواني نشود به آسيب وارد شده درصد تعلق مي‌گيرد. (به طور مثال در صورتي كه يك حادثه باعث شكستگي استخوان شده و همراه با كوتاهي اندام و محدوديت حركات مفاصل شود به كوتاهي اندام و محدوديت حركات مفاصل درصد تعلق مي‌گيرد و شكستگي درصد ندارد ولي اگر شكستگي باعث كوتاهي يا محدوديت حركات مفاصل نشود به شكستگي بهبود يافته درصد آسيب (I) تعلق مي‌گيرد).
تبصره 2ـ براي جلوگيري از همپوشاني ناتواني‌ها (پيراميد) در تعيين درصد كليه ضايعات در اندام‌هاي مختلف كه باعث يك نوع ناتواني مي‌شوند فقط يك بار محاسبه مي‌گردند (به طور مثال مشكلات گفتاري در آسيب مغزي و آسيب گوش و حلق و بيني).
ماده 20ـ در صورتي كه ناتوانيهاي ايجاد شده در جانباز بيش از يك ناحيه از بدن باشد، درصد كلي وي طبق روشهاي زير محاسبه مي‌گردد:
الف ـ ناتواني موجود در اندام‌هاي موازي (به طور مثال هر دو دست و يا هر دو پا) با يكديگر جمع جبري مي‌شوند.
مثال: درصد كلي اندام فوقاني = درصد محاسبه شده دست چپ + درصد محاسبه شده دست راست.
تبصره ـ نانواني‌هاي مربوط به كاهش ديد در هر دو چشم و كاهش شنوائي در هر دو گوش طبق جداول مربوط محاسبه مي‌شود.
ب ـ جمع كلي درصد از كارافتادگي در يك اندام به روش زير محاسبه مي‌گردد و حداكثر تا از دست رفتن كامل كارآئي يك اندام قابل قبول مي‌باشد.
توضيح: (r1)، (r2)، (r3) و ... به ترتيب مربوط به درصدهاي متعلقه به يك اندام به ترتيب از بالاترين ميزان تا پايين‌ترين آن مي‌باشد.
... (r5) 1 + (r4) 1 + (r3) 2 + (r2) 3 + r1= p
ج ـ جمع كلي درصد از كارافتادگي در ارگانهاي متعدد به روش زير مي‌گردد:
توضيح: (p1) و (p2) و (p3) و... به ترتيب مربوط به درصدهاي متعلقه مي‌باشد.
[...(p4-1) (p3-1) (p2-1) (p-1)-1]100= p درصد كلي جانباز
د ـ درصدهاي مربوط به آسيب (I) در ارگانهاي متعدد براساس فرمول تجميع در يك ارگان (بند ب) محاسبه و سپس درصد نهايي مربوط به آسيب محاسبه مي‌گردد. سپس درصد نهايي آسيب با درصدهاي مربوط به ناتواني در اندام‌هاي متعدد براساس فرمول تجميع (بند ج) جمع و درصد نهايي جانبازي محاسبه مي‌شود.
تبصره ـ درصدها مضربي از (5) مي‌باشند، لذا چنانچه در محاسبه اوليه مضربي از (5) نشود با استفاده از روش گرد كردن تبديل به مضربي از (5) خواهد شد.
مثال: اگر درصد كلي جانباز سي و سه شش دهم درصد و يا سي و دوم و پنج دهم درصد باشد به سي و پنج درصد گرد مي‌شود و يا اگر درصد كلي فرد سي و يك و هفت دهم درصد يا سي و دو چهار دهم درصد باشد به سي درصد گرد مي‌گردد.
ماده 21ـ در مورد آزادگان به ازاي سالهاي اسارت براي ضايعات غيراختصاصي غيرتروماتيك (اعم از جسمي و رواني) طبق روش زيردر صد جانبازي محاسبه و منظور مي‌گردد:
براي سال اول اسارت دوازده درصد و از سال دوم به بعد هر سال چهاردرصد يا هر سه ماه يك درصد اضافه مي‌گردد.
تبصره 1ـ ضايعات جسمي تروماتيك آزادگان در صورتي كه مدارك درماني مستند (همزمان و يا در طول يك سال پس از آزادي از اسارت) داشته باشند با درصد ناشي از سالهاي اسارت طبق ضابطه بند «ج» ماده (20) جمع مي‌شود.
تبصره 2ـ ضايعات جسمي و رواني قبل و بعد از اسارت منطبق بر مصاديق جانبازي براساس ضابطه تجميع (ماده 20) قابل محاسبه مي‌باشد.
تبصره 3ـ ميزان درصد جانبازي موضوع اين ماده در هر حال از حداكثر مبناي تعيين شده در جداول پيوست اين آيين‌نامه تجاوز نخواهد كرد.
ماده 22ـ تشخيص از كارافتادگي كلي جانبازان مشمول حالت اشتغال و ساير مقررات مرتبط به جانبازان مطابق آيين‌نامه‌ها و دستورالعمل‌هاي مربوط مي‌باشد.
ماده 23ـ اجراي اين آيين‌نامه در نيروهاي مسلح منوط به كسب مجوز از فرماندهي معظم كل قوا مي‌باشد.
اين تصويب‌نامه در تاريخ 7/1/1389 به تأييد مقام محترم رياست جمهوري رسيده است.
معاون اول رئيس جمهور ـ محمدرضا رحيمي
|
آیین نامه اجرائی درصد جانبازی
نويسنده: 
